Preshi ose purrini, si e quajmë në Kosovë, nuk është e njohur si bimë e egër, kurse prejardhjen e ka nga Mesdheu lindor. Mendohet se rrjedh nga qepa e qenit ose qepa e vreshtës. (Alliumampeloprosuma).
Preshi është i përhapur në tërë Evropën dhe në Amerikën e Veriut. Bimë të ngjashme me preshin janë gjetur në varrezat e egjyptasve të vjetër. Duke bërë zgjedhje të llojeve më të mira të preshit dhe duke mbjellë në mënyrë graduale, është e mundshme që preshin ta vjelim gjatë tërë vitit. Posaçërisht është i përshtatshëm për kultivim në kultura të përziera me sallata dhe tranguj. Si parakultura mund të shërbejnë të gjitha perimet e hershme, përveç qepëve.
Klima dhe vendi
Preshi nuk toleron vende nën hije. Nuk kërkon shumë ngrohësi. Megjithatë, ka kërkesa të mëdha për ujë dhe lagështi. I pëlqen toka humusore dhe e yndyrshme. Me rrënjë të thella çanë tokën e rëndë, e imtëson atë dhe kështu përmirëson strukturën e tokës dhe për këtë cilësi që ka e aujnë edhe shëruese të tokës.
Mbjellja
Preshi mund të kultivohet, nën kushte të caktuara, gjatë tërë vitit në serra të mbuluara. Në kultivimin e hershëm, mbjellja bëhet në janar, kurse vjelja qershor. Preshi i verës mbillet në shkurt, fidanët mbillen në maj, kurse vjelja në gusht. Preshi vjeshtor mbillet në mars/prill, filizat mbillen në fund të majit/qershorit, kurse vjelja në shtator deri në nëntor. Preshi i dimrit mbillet në maj – qershor, filizat e tij mbillen në korrik/gusht dhe vilet në prill. Kultivimi i preshit në dimër është i mundshëm vetëm në vendet me pakë borë. Acari disa llojeve nuk u bën dëm.
Pra mbjelljes së preshit, toka duhet të prashitet mirë dhe duhet plehëruar me pleh të kalbur stalle. Nuk duhet plehëruar me pleh të freskët stalle sepse plehu i tillë ndihmon paraqitjen e dëmtuesve. Preshi dhe karota krijojnë bashkësi stabile të bimëve. Ndihmojnë njëra tjetrën nga sulmi i dëmtuesve. Aroma intensive e karotës i largon insektet e dëmshme, kurse aroma e preshit largon mizën e karotës.
Vjelja varet nga koha e mbjelljes. Bimët duhet të nxirren me lopatë, priten rrënjët dhe gjethet e gjata. Preshin e dimrit duhet shkulur sipas nevojës.
Preshin e shkurtit dhe marsit duhet ruajtur në bodrum dhe këtu disa lloje mund të ruhen deri në maj. Preshi mund të shërbejë për të gatuar gjellëra të ndryshme, si perim i vetëm ose në kombinim me perime të tjera. Trungu i preshit mund të përdoret edhe si sallatë, kurse pjesa e fortë e rrënjës mund të jetë pjesë për përgatitjen e supave të ndryshme.
Preshi përmban vitamina B1, B2, E dhe C si dhe karotinë (provitaminë A).Mund të ruhet në bodrume të ftohta, i futur në rërë, ose në hapësirë të hapur i futur na kanale në dhe. Llojet që janë rezistente në të ftohët, mund të qëndrojnë të pavjela, por që duhet mbuluar në mënyrë që bora mos t’i dëmtojë.
