Kuptimi i politikës së jashtme ruse në shembullin e Ballkanit

Viteve të fundit Rusia ndjek një politikë të jashtme sfiduese ndaj perëndimit.

Viteve të fundit Rusia ndjek një politikë të jashtme sfiduese ndaj perëndimit. Për këtë arsye është e mundur që nga burimet e ndryshme mediatike të dëgjohen komentet për afrimin e fundit të botës unipolare dhe për rifillimin e Luftës së Ftohtë. Mirëpo shtrohet pyetja se a është duke shkuar bota drejt një paqartësie të re? dhe, Pse Moska ndjenë nevojën për të rritur përsëri popullatën ruse? Politika ndërkombëtare që zhvillohet në këto 25 vitet e fundit në rajonin e Ballkanit, në një masë të konsiderueshme hedh dritë në sfondin e hapave që hedh Moska zyrtare në politikën e jashtme.

Rusia, e cila humbi pozitën e superfuqisë me shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik, gjatë viteve të 90-ta ishte në kërkim të luajtjes të një roli aktiv në krizën e jetuar në territoret e ish-Jugosllavisë. Më e rëndësishmja për Moskën ishte që në mënyrë të barabartë të ketë të drejtën e fjalës në këtë krizë. Sipas diplomatit amerikan, Richard Holbrooke, i cili ishte njëri prej arkitektëve të marrëveshjes së paqes të Daytonës, e cila i dha fund Luftës së Bosnjës, shqetësimi kryesor i Moskës në atë kohë ishte ti tregoj botës që Rusia, qoftë edhe në mënyrë simbolike, ende është një aktor i rëndësishëm në botë.

Ndërkaq në vitet 2000 Moska u përpoq të përfshihet në diplomacinë ndërkombëtare në lidhje me problemin e Kosovës. Mirëpo Kosova është një vend ku bien ndesh interesat e vendeve perëndimore me ato të Rusisë. Gjendja në Kosovë për Uashingtonin dhe Brukselin paraqiste një përjashtim të madh në sundimin e ligjit të rregullave ndërkombëtare. Në Kosovë shikohej si në mbetje të një vendi të shpërbërë në fillim të viteve të 90-ta dhe për këtë arsye cilësohej si një situatë e posaçme. Me këtë botëkuptim u përkrahë edhe shpallja e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008.

Rusia prej fillimit ishte kundër pavarësisë së Kosovës. Edhe pse në pamje të parë dukej se ajo anonte nga Serbia, problemi i Moskës ishte krejtësisht tjetër. Rusia në të vërtet dilte kundër monopolit të vendeve perëndimore për të dhënë epitete të “situatës së posaçme” në rajonet problematike. Ndërkaq me njohjen e pavarësive të Osetisë Jugore dhe Abhazisë në vitin 2008, Moska tregoi se dëshiron që edhe Rusia të ketë të drejtën e bërjes të gjërave të njëjta sikurse perëndimi. Kjo gjendje është e rëndësishme për të kuptuar sjelljet e përgjithshme në politikën e jashtme të Rusisë. Sepse hapat e hedhura nga ana e Moskës viteve të fundit në politikat e jashtme janë sfida ndaj ndërtimit të një sistemi ndërkombëtar që vepron në përputhje me kërkesat e vendeve perëndimore pas periudhës së Luftës së Ftohtë.

Parë nga këndvështrimi i Rusisë, me ndërhyrje në Irak në vitin 2003 të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të cilat ndodhen në krye të vendeve perëndimore, filloi edhe procesi i ndryshimit të Lindjes së Mesme në një mënyrë me të cilën nuk do të pajtohet Rusia. Në anën tjetër, NATO-ja në ditët e sotme i është afruar kufijve të Rusisë dhe planifikon të zgjerohet edhe më shumë në lindje. Ndërkaq Moska është duke e perceptuar NATO-n si një forcë ushtarake e cila kërcënon sigurinë e Rusisë, ndërsa dislokimi i sistemeve të mburojave raketore të ShBA-së në vendet e Evropës Lindore shkakton shqetësime të thella tek Moska.

Si rezultat i dominimin të perëndimit në botë, Moska filloi përpjekjet për rritjen e numrit të popullatës në territoret e ish-Bashkimit Sovjetik. Në Ukrainë hodhi hapa të cilat përkujtojnë në periudhën e Luftës së Ftohtë. Pasi që termi i “Luftës së Ftohtë” në vete mbanë legjendën e “Rusisë së fortë”, ai më së shumti i shërben Moskës. Ndërsa sot Rusia është shumë më ndryshe se ajo e gjysmës së dytë të shekullit të 20-të. Para së gjithash pasi që tani nuk ka ideologji kontradiktore, Moska më nuk tërheq vendet tjera si magnet. Ndërsa në ditët e sotme për shkak të globalizimit dhe zhvillimeve në teknologjinë e komunikimit, nuk është e mundur për ta izoluar një vend nga bota. Kështu që ushtria ruse edhe pse gjatë viteve të fundit modernizoi armatimin dhe rriti kapacitetin e saj fuqia e saj është mjaftë e prapambetur në krahasim me ushtrinë Amerikane dhe aleancën e NATO-s.

Kur bëhet fjalë për krizën e Ukrainës mund të themi që edhe pse kjo situatë e parë nga aspekti i inxhinierisë së tokës është në favor të Moskës, ajo në të vërtetë vuri në vështirësi Rusinë. Kështu që aleanca kundër Rusisë në vendet perëndimore u forcua edhe më shumë. Gjithashtu kjo krijoi një arsye të re për ekzistencën dhe ristrukturimin e NATO-s. Ndërkaq për shkak të embargos që zbatohet ndaj Rusisë, ekonomia e vendit filloi të tkurret. Ndërsa rezultatet e sondazheve tregojnë se popullata ruse i kushton më shumë rëndësi çështjeve të jetës së tyre të përditshme se sa rritjes së popullatës ruse në territoret e ish-Bashkimit Sovjetik.

Për shkak të gjitha këtyre, edhe pse duket kontradiktore, për Moskën do të ishte më e dobishme të pajtohet me perëndimin. Në të kundërtën popullata ruse përballë kushteve të vështirësuara ekonomike do të merr më shumë në pyetje udhëheqjen e Presidentit Vladimir Putin. Pas zgjedhjeve presidenciale që do të mbahen më 8 nëntor në ShBA do të lind një rast i përshtatshëm edhe për Uashingtonin edhe për Moskën për të rishqyrtuar marrëdhëniet e tyre dypalëshe. Ndërkaq arritja në konsensus në qëndrimet e tyre në lidhje me krizën e Sirisë do të japë një frymë të re në marrëdhëniet mes dy vendeve. Sikur Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Rusia të hedhin hapa pozitive në lidhje me çështjen e Rusisë, kjo do të kishte edhe pasqyrime pozitive në krizën e Ukrainës.

Artikulli paraprakTurqia investon 4,1 miliardë dollarë në industrinë e mbrojtjes
Artikulli vijuesMarrëveshja Shqipëri-Serbi për transportin ndërkombëtar firmoset brenda vitit