Familja e gjerë Cakaj ka ndërtuar disa shtëpi këtu, përgjatë rrugës “Tony Blair”, në mes të supermarketit “Dubai” dhe bazës së ushtarëve francezë të KFOR-it, me shpresën se afërsia do t’u ofronte siguri. Por kohë më parë, familja shqiptare ka nisur të ndahet, si pasojë e ekonomisë së shkatërruar, politikës statike dhe hapjes së fundit të kufirit me Serbinë gjë e cila ka nxitur me mijëra kosovarë të ikin nga toka e tyre e trazuar në kërkim të mundësive dhe punës.
“Djali im nuk kishte mundësi tjetër”, thotë Xhevat Cakaj, “por se të shkonte në Gjermani me bashkëshorten dhe pesë vajzat e tyre”.
“Ata kishin vetëm një lopë”, thotë ai, “qumështin e së cilës e shisnin në një treg të Prishtinës, ndërsa burimi i tyre tjetër i të hyrave ishte ngasja e një minibusi derisa autoritetet lokale nuk ia bllokuan edhe këtë burim”.
“Askush nuk ikën me dëshirë”, thotë Cakaj, 64 vjeç.
Afrim Syla, 48-vjeç, nga Prishtina, i cili shet palapetë për mbijetesë dhe të cilit ditë më parë i ka ikur njëri djalë, thotë: “Dikur, kosovarët e linin jetën për këtë vend. E sot”, thotë ai, “kemi ardhur në një gjendje për të ikur me dëshirë”.
Më tej, New York Times tregon edhe mënyrën se si kosovarët po ikin nga Kosova drejt vendeve të BE-së, ndërsa tregon se numri i autobusëve që dikur mbërrinte në 12 për një natë që nisej nga Prishtina për në Beograd e pastaj për në Hungari, tashmë ka rënë në 1 apo 2.
Sameul Zhbogar, shef i Misionit Evropian në Kosovë, thotë se “do të jetë një pranverë e vështirë”, duke iu referuar kthimit të azilkërkuesve kosovarë.
Kosova, shkruan NYT, ka nisur të rimëkëmbet. Zgjedhjet e fundit nuk i sollën institucionet për gjashtë muaj, derisa partia e tashmë ish-kryeministrit Hashim Thaçi, të cilin gazeta NYT e përshkruan si “herë në luftën kundër Serbisë”, hoqi dorë nga posti i kreut të ekzekutivit për të formuar koalicionin me LDK-në, transmeton Koha.net.
Investimet direkte nga burimet e huaja janë në rreth 270 milionë dollarë në vit, gjysma e asaj që ka qenë më 2007, thotë Lumir Abdixhiku, drejtor ekzekutiv i Riinvest-it, një grup i pavarur që merren me hulumtime.
NYT shkruan se në Gjermani, vala e azilkërkuesve kosovarë ka rënë në rreth 200 në ditë nga 1400 sa ishte në fillim të muajit shkurt.
Kryeministri Isa Mustafa, 63-vjeç, shkruan NYT, tani përballet me sfidën e mbajtjes së shqiptarëve të Kosovës në shtëpi. Si veteran i politikës kosovare, shkruan NYT, ai ka thënë se ka shpresuar që të ulë pakënaqësinë e të rinjve duke hapur qendra sportive dhe kulturore përgjatë Kosovës – një rajon ky që të përvëlon gjatë verës, por që ende nuk ka asnjë pishinë publike – dhe duke e përmirësuar edukimin.
“Duhet t’i lirojmë njerëzit nga ky izolim”, ka thënë ai.
Analisti Abdixhiku, thotë se “nuk është e drejtë që të lihet Kosova si vrimë e zezë për ka shumë vite” gjë që limiton edhe udhëtimet afariste.
NYT shkruan se qeveritë evropiane janë të shqetësuara nga popullizmi dhe nacionalizmi në rritje dhe nga ankesat e votuesve në lidhje me imigrimin nga shtetet e BE-së siç janë Rumani e Bullgaria. Gjermania pret 300,000 aplikacione për azil këtë vit, megjithëse vitin e kaluar kishte vetëm pak më shumë se 200 mijë. Prandaj, shkruan NYT, heqja e vizave [për kosovarët] vështirë se do të ndodhë.
Zhbogar ka folur për një rritje të shpenzimeve evropiane, në rreth 90 milionë në vit, nga 80 milionë sa kishin vitin e kaluar. Gjermania dhe të tjerët kanë premtuar ndihma më të mëdha.
“Nëse s’keni lidhje dhe të afërm, nuk ka mundësi që të gjeni punë”, thotë babai i Isa Cekajt, Sherifi. “Zyrtarët”, thotë ai me inat, “nuk brengosen nëse keni punë apo jo; ata thjeshtë dëshirojnë që ne t’i paguajmë faturat”.
Sherifi 75 vjeç insiston se gjërat asnjëherë nuk kanë qenë më keq. “Më e keqja është kur jeni të gjallë, por keni vdekur. Nëse nuk do të isha kaq i moshuar, do të ikja edhe vet”, ka thënë ai.kohaislame
