Inflacioni po rikthehet përsëri në botën e pasur dhe ky është një lajm i mirë. Frika nga deflacioni është gati në zhdukje
Thuhet se Gjermania, një vend që e ka fobi rritjen e çmimeve, gjatë javës së parë të 2017-s raportoi një rritje të normës së inflacionit, nga 0.8% në 1.7% në dhjetor. Pas dy vitesh të pazakonta me çmime të ulëta, inflacioni në vendet e pasura duket se do të rigjallërohet këtë vit, shkruan The Economist. Në pjesën më të madhe si shkak janë çmimet e naftës, të cilat ranë poshtë 30 dollarë për fuçi në muajt e parë të vitit që lamë pas, por që kohët e fundit, çmimet kanë kapërcyer 50 dollarë për fuçi. Inflacioni bazë (ku në shportën e produkteve përjashtohet nafta), gjithashtu, duket se do të rritet. Ky është një lajm i mirë.
Lajmi për 2017-n nuk është rritja e normës së inflacionit, por largimi i frikës për deflacion.
Për të kuptuar pse, merrni në konsideratë tre nxitësit kryesorë të inflacionit në vendet e botës së pasur: çmimet e importeve, kapaciteti i ekonomisë vendase dhe pritshmëritë e publikut. Fillojmë me inflacionin e importuar. Një vit më parë, çmimet globale të të mirave po binin për shkak të një rënie të kërkesës agregate dhe një ngopje, në dukje e pafundmë, me prodhime dhe mallrat bazë. Ekonomia kineze u trondit. Tregjet në zhvillim, në përgjithësi ishin në gjendje paniku, dy më të mëdhenjtë, Rusia dhe Brazili po përjetonin një recesion të thellë.
Gjërat duken më pozitive tani. Tregjet në zhvillim ende kanë probleme, por ekonomitë më të mëdha po stabilizohen. Pas 54 muajve në rënie, çmimet e prodhuesve në Kinë së paku po rriten. Teprica e ofertës në Kinë, megjithëse ende e madhe, duket se po ngushtohet. Një përmirësim i klimës së ofertës po reflektohet në ngjitje në anketat e indeksit të blerjeve të prodhuesve përgjatë vendeve aziatike dhe në vendet e botës së pasur. Gjithashtu është e dukshme një gjallërim i çmimeve të mallrave bazë.
Kështu, vendet e pasura po importojnë pak më shumë në inflacionin botëror. Sa i madh do të jetë ndikimi që do të ketë, do të varet nga normat e këmbimit. Dhe në pjesën më të madhe të vendeve të pasura, tregjet e këmbimit të monedhave po përmirësohen. Në Amerikë, inflacioni bazë është pranë 2%, objektivit të Rezervës Federale, dhe dollari është forcuar. Në Japoni dhe në Eurozonë, ku inflacioni bazë është i dobët, jeni dhe euro janë dobësuar.
Ndikimi i dytë më i madh në inflacion është sasia e kapacitetit të lirë në ekonomitë vendase. Norma e papunësisë, që mat plogështinë e tregut të punës, shpesh është një matës i volitshëm. Mbi këtë bazë, ekonomia amerikane, me normë papunësie 4.7% është shumë pranë kapacitetit të plotë. Pagat mesatare u rritën me rreth 2.9% gjatë vitit, norma më e lartë që nga 2009. Duke supozuar se trendi i rritjes së produktivitetit është rreth 1%, atëherë rritja e pagave rreth 3% është në përputhje me rritjen prej 2% të kostos për njësi të pagave, në përputhje dhe me objektivin e inflacionit të Rezervës Federale.
Pamja është e mjegullt në vendet e tjera të botës së pasur. Tregjet e punës në Eurozonë janë më të ngurta dhe të bllokuara se sa në Amerikë. Ekonomia e Eurozonës ka një plogështi më të madhe. Norma e papunësisë është 9.8%. Ekonomitë e mëdha të Jugut të Europës, siç është Italia dhe Spanja, kanë kapacitet mjaftueshëm rezervë. Kështu që, nëse inflacioni do të jetë përsëri në objektivin e Bankës Qendrore Europiane afër 2%, do të kërkojë që ekonomitë e tjera, veçanërisht Gjermania, të gjenerojnë normë inflacioni mbi 2%.
Gjermania ka një treg të ngushtë pune. Norma e papunësisë është rreth 4.1% dhe forca punëtore është reduktuar me plakjen e popullsisë. Pas një dekade, pagat janë rritur pak. Kompensimi për punonjës është rritur me një normë mesatare vjetore rreth 2.5% që nga 2010, sipas OECD. Kjo është më e shpejtë se çdo vend tjetër i G7, por ende jo i mjaftueshëm për të nxitur normën e inflacionit në Gjermani në ato nivele që duhet për të çuar nivelin e inflacionit të Eurozonës në rreth 2%. Rritja e shpejtë e pagave nuk ka ushqyer inflacion më të lartë të çmimeve të konsumit, nënvizon Ralf Preusser nga Bank of America Merrill Lynch. Inflacioni bazë mesatar ka qenë rreth 1.1% që nga 2010. Firmat gjermane kanë amortizuar kostot e rritjes së pagave pa rritur çmimet. Në Japoni, kur tregjet e punës janë ende më të ngushtë, rritja e pagave me vështirësi ka kapur normën 1%.
Fakti që pagat nuk janë rritur me shpejtësi vjen për shkak të faktorit të tretë determinues të inflacionit, pritshmëria. Firmat do të ndihen të lira që të rrisin çmimet dhe punëtorët të kërkojnë një pagesë më të lartë, nëse presin një inflacion më të lartë. Në teori, pritshmëritë janë dhuratë e Bankave Qendrore. Pritshmëritë e inflacionit në tregjet financiare janë përmirësuar, por në Eurozonë janë ende shumë larg objektivit. Në Japoni, dy dekada më vonë, i kanë mësuar firmave dhe pagamarrësve që të presin shumë më pak se 2%.
Inflacioni në total në vendet e pasura ka mundësi të rritet me shpejtësi në fillim të 2017-s, falë rritjes së çmimeve të naftës dhe një sfondi më të qëndrueshëm global. Inflacioni bazë do të rritet më ngadalë. Një hov më i lartë i inflacionit bazë mund të nxisë pritshmërinë e inflacionit dhe të përgatisë terrenin për të pretenduar paga më të larta në Europën Veriore dhe në Japoni në 2018.
Analistë e JPMorgan presin që norma e inflacionit më e lartë të shtojë me 1 pikë përqindje PBB-në globale në 2017-n, duke nxitur një rigjallërim të fitimeve dhe të rregullojë terrenin për rimëkëmbjen e shpenzimeve kapitale (edhe pa reduktimin e taksave në Amerikë). Parashikuesit shpesh janë në kërkim të përfundimeve ekstreme, por inflacioni në botën e pasur këtë vit mund të rezultojë një tregues i moderuar, i mjaftueshëm për të vajosur rrotat, por jo aq sa duhet për të ndalur qerren (karrocën).
