Chris Hedges
Sulmi terrorist në Francë, i drejtuar kundër revistës satirike Charli Hebdo nuk ishte sulm kundër lirisë së fjalës. Nuk ishte vepër e Islamit radikal. Nuk ilustron përplasjen e imagjinuar mes qytetërimeve. Ai ishte shenjë paralajmëruese e një distopie të pashmangshme, ku të mjerët e tokës, të lënë pa burime për të mbijetuar, të zhveshur nga shpresa, të kontrolluar brutalisht, të përçmuar dhe të përqeshur nga të privilegjuarit që jetojnë në shkëlqimin dhe përtacinë e perëndimit të industrializuar, shpërthejnë me furi nihiliste.
Ne kemi prodhuar tërbimin e të pwrçmuarve. Djallëzia e kapitalizmit global grabitqar ka pjellë terrorizmin. Në vend që të kuptojmë rrënjët e këtij tërbimi dhe të përpiqemi të përmirësojmë diçka, kemi ndërtuar mekanizma të sofistikuara sigurie dhe vëzhgimi, kemi miratuar ligje që lejojnë vrasjen dhe torturimin e të dobtëve, kemi krijuar ushtri moderne si dhe makineri luftarake për ta sunduar botën me forcë. Kjo nuk është është drejtësi. Nuk është luftë kundër terrorit. Nuk është as betejë për lirinë dhe demokracinë. Aq më pak për lirinë e shprehjes. Është përleshje e çmendur e të privilegjuarve për të jetuar në kurriz të të mjerëve, dhe të mjerët e dinë këtë.
Nëse kalon sadopak kohë në Gaza, Irak, Jemen, Algjeri, Egjipt dhe Sudan, por edhe në projektin dëshpërues dhe izolues të strehimit, të njohur si “banlieues” që rrethon qytetet franceze të Parisit dhe Lionit, të konceptuar për të “magazinuar” emigrantët e varfër nga Veriu i Afrikës, fillon të kuptosh vëllezërit Cherif dhe Said Kouachi, të cilët u vranë të premten gjatë një përplasjeje me armë me policinë franceze. Në këto xhepa mjerimi ka pak mundësi punësimi. Racizmi shfaqet hapur. Dëshpërimi është mbizotërues, kryesisht tek burrat, të cilët ndihen pa një qëllim në jetë. Dhunimi i emigrantëve, i kryer zakonisht nga policia gjatë kontrolleve të identitetit, është pothuajse i zakonshëm. Policia njëherë nxori një emigrant nga Afrika Veriore, pa ndonjë arsye të dukshme, nga një tren në Paris ku ndodhesha edhe unë, dhe filloi ta rrihte mbi platformë në mënyrë të pamëshirshme. Muslimanët francezë përbëjnë 60-70% të të burgosurve në Francë. Droga dhe alkooli shpesh shërbejnë për të topitur dhimbjen e komuniteteve të varfra muslimane.
5 milion afrikano-veriorët që jetojnë në Francë, nuk konsiderohen si francezë nga francezët. Kur kthehen në Algjeri ose Tunizi, ku ndoshta kanë lindur dhe jetuar për pak kohë, ata trajtohen si jashtëtokësore të dëbuar. Të mbetur mes dy botëve, ata rrëshqasin, njësoj si dy vëllezërit, drejt boshllëkut të krimit dhe drogës.
Shndërrimi në luftëtarë të shenjtë, në xhihadist, në kampionë të një ideali absolut dhe të kulluar, është konvertim intoksikues, një formë rilindjeje që të mundëson një ndjesi fuqie dhe rëndësie. Është po aq e zakonshme për një xhihadist islamik, saç ishte për anëtarët e Brigadës së Kuqe ose partitë e vjetra fashiste dhe komuniste. Të konvertuarit në një ideal absolut që nxit drej utopisë, përqafojnë këndvështrimin manikean mbi historinë, të mbushur përplot me teori të çuditëshme konspirative. Forca kundërshtuese, madje edhe të mira, pajisjen me dashakeqësi të fshehtë. Të konvertuarit besojnë se jetojnë në një univers binar, të ndarë mes të mirës dhe të keqes, të pastrës dhe të papastrës. Si kampionë të së mirës dhe të pastrës, ata shenjtërojnë viktimizimin e tyre dhe demonizojnë gjithë pabesimtarët. Ata besojnë se janë përzgjedhur për të ndryshuar historinë. Dhe përqafojnë një dhunë hipermashkullore që konsiderohet si agjent pastrues për ndotësit e botës, përfshi ata njerëz që i përkasin sistemeve të tjera të besimit, racave dhe kulturave të tjera. Kjo është arsyeja pse e djathta ekstreme franzece, e organizuar rreth Marin Le Penit, liderit të frontit kombëtar kundër emigrantëve, ka aq shumë të përbashkëta me xhihadistët që Le Peni thotë se dëshiron të asgjësojë.
Kur zhytesh në dëshpërim, kur jeton i bllokuar në Gaza, në burgun më të madh të hapur të Izraelit, duke fjetur në dyshemenë prej betoni të një kolibeje, duke ecur çdo ditë mes rrugëve të baltosura të kampit të refugjatëve për të marrë një shishe ujë pasi ai që vjen në rubinet është toksik, kur qëndron në rradhë në zyrën e OKB-së për të marrë pak ushqim sepse nuk ke punë dhe familja jote është e uritur, kur vuan bombardimet e pandalshme ajrore që shkaktojnë qindra të vdekur të kryera nga Izraeli, feja është gjëja e vetme që të mbetet. Faljet, të kryera 5 herë në ditë, janë e vetmja gjë që të jep ndjesinë e integritetit dhe kuptimit, por mbi të gjitha, vlerësimin për veten. Dhe kur të privilegjuarit e botës përqeshin gjënë e vetme që të mundëson dinjitet, ti reagon me tërbim të pafre. Ky tërbim përkeqësohet kur ti dhe pothuajse kushdo tjetër pranë tejet ndihet i pafuqishëm të reagojë.
Karikaturat e Profetit, të shfaqura në të përjavshme satirike Charlie Hebdo janë fyese dhe foshnjarake. Asnjëra nga ato nuk të bën për të qeshur. Por mbi të gjitha ato ekspozojnë një standard të dyfishtë dhe grotesk kur bëhet fjalë për muslimanët. Në Francë, një person që mohon holokaustin, ose dikush që mohon gjenocidin armen, mund të burgoset deri në një vit dhe të detyrohet të paguajë një gjobë 60.000 dollarë. Në Francë, të tallesh me holokaustin siç Charlie Hebdo u tall me Islamin, përbën vepër penale. Studentët e shkollave të mesme në Francë mësojnë mbi persekutimin nazist të hebrenjve, por në librat e tyre nuk thuhet asgjë mbi barbarizmat e Francës, përfshi edhe një numër gjigant të vdekurish mes popullsisë algjeriane gjatë luftës së Algjerisë për pavarësi nga Franca koloniale, dhe që sipas shumë studiuesve kalon mbi një milion persona. Ligji francez ndalon veshjen publike të burkës, një mbulesë trupi për gra që përfshin ekspozimin e fytyrës, si dhe nikabin, një vello të plotë që ka një hapje të vogël për sytë. Gratë që i veshin këto në pubilk mund të arrestohen, të gjobiten me një shumë të barabartë me 200 dollarë dhe të detyrohen të kryejnë shërbime në dobi të komunitetit. Franca ndaloi tubimet në mbështetje të palestinezëve verën e shkuar kur Izraeli kryente sulme të përditshme ajrore mbi Gaza, që rezultuan në qindra civilë të vdekur. Mesazhi për muslimanët është i qartë: Traditat, historia dhe vuajtjet tuaja nuk kanë rëndësi. Historia juaj nuk do të dëgjohet. Joe Sacco pati kurajën ta shprehte këtë tek panelet që vizatoi për gazetën The Guardian. Siç me të drejtë Sako vëren, nëse nuk arrijmë t’i dëgjojmë këto histori, do të vazhdojmë të zëvendësojmë pafundësisht terrorin me terror shtetëror.
“Është vërtet për të ardhur keq kur Liria nënkupton lirinë për të fyer, poshtëruar dhe përqeshur konceptet më të shenjta të njerëzve”, më shkroi në një email dijetari islam, Hamza Jusuf, një amerikan që jeton në Kaliforni. “Në disa shtete latine, njerëzit shpallen të pafajshëm për vrasje, në rastin kur nëna e vrasësit është përgojuar nga i vrari. E kam parë këtë edhe në Spanjë para shumë vitesh. Ky nuk është justifikim për të vrarë, por shpjegon situatën duke u bazuar në konceptin e nderit, që në perëndim nuk ka më vlerë për askënd. Irlanda është një shtet perëndimor që vazhdon ta ruajë një pjesë të kësaj tradite. Bëhet fjalë për ligjin e duelit që përdorej në Kentaki, shteti i fundit që i shpalli duelet të jashtëligjshme. Dikur, kur nderi ishte akoma thellësisht i rëndësishëm për shpirtin e njerëzve, duelet ishin diçka e pranuar në perëndim. Tani nuk na lejohet të ndihemi të f
yer për shkaqe të tjera përveç fyerjeve raciste, që për një person thellësisht religjoz janë më lehte sa sulmi ndaj fesë së tij apo saj. Vendet muslimane, siç të gjithë e dinë, vazhdojnë të qeverisen nga kodet e nderit. Feja është kodi më i madh. U trishtova nga postimet dhe posterat “Unë jam Çarli”, pasi edhe pse nuk simpatizoj ata kokëboshë të çorientuar (vrasësisit që bastisën revistën), nuk mund të ndihem solidar me cinikët.”
Charlie Hebdo, pavarësisht këmbënguljes së i godiste të gjithë njësoj, në 2008-ën pushoi një shkrimtar dhe artist për një artikull të cilësuar si antisemit.
Menjëherë pas sulmeve të 11 shtatorit, kur jetoja në Paris dhe punoja si reporter për The New York Times, shkova në “La Cite des 4.000”, një projekt gri strehimi ku emigrantët nga Afrika e Veriut jetonin në apartamente me dritare të izoluara me tulla. Shkallët ishin të mbushura me plehra. Slogane të shkruara në mure denonconin qeverinë franceze si fashiste. Anëtarët e tre bandave kryesore shitnin kokainë dhe hashash nëpër parkingje, mes skeleteve të makinave të djegura. Disa djem të rinj më qëlluan me gurë. Bërtitën “Mallkuar Shtetet e Bashkuara! Mallkuar Shtetet e Bashkuara!” dhe “Osama Bin Laden! Osama Bin Laden!” Në derën e një gruaje të moshuar hebreje dikush kishte shkruajtur “Vdekje hebrenjve”, megjithëse ajo ishte munduar ta fshinte.
Në “banlieues”, Osama Bin Ladeni ishte hero. Kur lajmi për sulmin e 11 shtatorit mbërriti në “La Cite des 4.000”, i quajtur kështu sepse kishte 4.000 apartamente publike në kohën e ndërtimit –njerëz të rinj dolën nga apartamentet duke bërtitur në arabisht “Zoti është i madh!”. Disa javë më parë, në Francë ishte zhvilluar ndeshja e parë mes një skuadre franceze dhe algjeriane, që nga përfundimi i luftës algjeriane për pavarësi në vitin 1962. Afrikano-veriorët, të pranishëm në stadium, u çirrën dhe fishkëllyen gjatë himnit kombëtar francez. Bërtitën “Bin Laden! Bin Laden!”. Dy ministre franceze, të dyja gra, u goditën me shishe. Ndërsa skuadra franceze ishte pranë fitores, tifozët algjerianë u dyndën drejt fushës për të ndalur lojën.
“Doni të vajtoni për Amerikanët kur ata bombardojnë dhe vrasin palestinezë çdo ditë?, më tha Moham Abaku, një emigrant maroken, i ulur në një stol me dy miq të tij, gjatë një vizite që bëra në “La Cite des 4.000” në vitin 2001. “Duam të vdesin më shumë amerikanë që të kuptojnë se çfarë përjetojmë ne.”
“Amerika i ka deklaruar luftë muslimanëve para shumë kohësh”, -më tha Laala Teula, një emigrant algjerian që kishte punuar për shumë vite si mekanik hekurudhash. “Këto janë pasojat”.
Është e rrezikshme të injorosh këtë tërbim, por është akoma më e rrezikshme të refuzosh të ekzaminosh dhe kuptosh origjinën e tij. Ai nuk buron nga Kur’ani apo Islami. Ai buron nga dëshpërimi i masave, nga kushtet e mjerueshme të jetës, të shoqëruara me dhunën imperialiste të perëndimit, me arrogancën dhe shfrytëzimin kapitalist. Ndërsa burimet e botës pakësohen, veçanërisht me përshpejtimin e ndryshimeve klimaterike, mesazhi që i dërgojmë të fatkeqëve të botës është i zymtë dhe i paekuivok: Ne kemi gjithçka, dhe nëse ju përpiqeni të merrni diçka nga ne, ne do t’ju vrasim. Mesazhi me të cilin të përçmuarit përgjigjen, është gjithashtu i zymtë dhe i qartë. E pamë të përçohej në Paris.
Përshtati: Fatjon Nanaj
