Gurët e tëmthit dhe çrregullimet e tjera të fshikëzës së tëmthit ndikojnë fshikëzën e tëmthit, një organ si qeskë e vogël që ndodhet nën mëlçi dhe depoziton lëndën biliare të prodhuar në mëlçi.
Simptomat
Problemi më i zakonshëm lidhur me fshikëzën e tëmthit janë gurët e tëmthit, gurë në formë të rrumbullakët të përbërë nga kolesteroli, vreri, pigmente, dhe lecithin. Këto gurë të tëmthit mund të ekzistojnë për vite pa simptoma, por në fund mund të shkaktojnë bllokime apo dëmtim organi. Ato mund të shkaktojnë simptoma ekstreme që lidhen me tretjen e ushqimit dhe dhimbje.
Gurët e tëmthit formohen kur lëngu i ruajtur në fshikëzën e tëmthit ngrin në copa materiali të ngjashme me gurin. Lëngu, i quajtur vrer, përdoret për të ndihmuar trupin të tresë yndyrnat. Vreri përmban ujë, kolesterol, yndyrna, kripëra biliare dhe bilirubin. Kripërat biliare tresin yndyrën, kurse bilirubina i jep biliareve dhe jashtëqitjes ngjyrën kafe.
Vreri prodhohet në mëlçi, pastaj ruhet në fshikëzën e tëmthit derisa trupi të ketë nevojë për të tretur yndyrat. Atëherë, tëmthi çliron vrerin dhe e shtyn atë në një tub, i quajtur gyp, që e mbart atë në zorrën e vogël, ku ai ndihmon me tretjen. Nëse lëngu i vrerit përmban shumë kolesterol, kripëra biliare ose bilirubin, ai mund të ngrijë dhe të bëhet gur.
Problemet që lidhen me gurët e tëmthit përfshijnë cholecystitis akute, një irritim dhe infeksion në fshikëzën e tëmthit që shkaktohet nga një gur tëmthi i bllokuar.
Simptomat e cholecystitis akute janë dhimbje jashtëzakonisht të mëdha në pjesën e sipërme të barkut, dhe ethe. Sulmet e përsëritura të kësaj forme janë quajtur cholecystitis kronike, e cila manifeston simptoma të njëjta.
Kanceri i fshikëzës së tëmthit është një tjetër çrregullim i mundur, por është shumë i rrallë, ndodh në vetëm tre raste për 100.000 njerëz çdo vit. Kanceri i fshikëzës së tëmthit zakonisht shkakton verdhëzën (zverdhjen e lëkurës) dhe dhimbje në zonën e sipërme djathtas të barkut, por edhe ajo ndonjëherë është e pranishme pa asnjë simptomë.
Vetëm rreth 20 % e njerëzve që kanë gurë të tëmthit përjetojnë simptoma; pjesa tjetër nuk janë në dijeni se ata kanë ndonjë problem.
Një simptomë e zakonshme e gurëve të tëmthit është dhimbja në anën e djathtë të barkut dhe / ose dhimbja në ose në afërsi të supit ose shpatullës së djathtë. Dhimbja mund të ndodhë edhe në qendër të zonës së sipërme të barkut, në fund të kraharorit. Në të gjitha rastet, dhimbjet, kudo që shfaqen, janë zakonisht konstante dhe përparojnë ngadalë. Ato rriten deri në një gradë dhe pastaj zvogëlohen gradualisht, zakonisht brenda disa orëve pas një vakti ushqimi dhe sidomos pas ngrënies që përmban sasi të mëdha të yndyrës.
Simptoma të tjera mund të përfshijnë: të përzier, një ndjenjë sikur je plot, gromësimë, urth, fryrje, dhe të vjella.
Shkaqet
Toksina e mbingarkuara në sistemin tuaj nga kimikatet, aditivët, ushqimet e përpunuara dhe ushqimet e vjetra, si dhe yndyrat shtazore të tepërta dhe të ngopura në dietë, kontribuojnë në problemet e tëmthit. Nëse mëlçia mbingarkohet me yndyrna të ngopura të tepërta, fshikëza e tëmthit stresohet dhe irritohet. Ky tejkalim i yndyrave të ngopura depozitohet si kolesterol dhe kur formohet sasi e mjaftueshme, ajo kristalizohet bashkë me vrerin për të formuar kështu gurët e tëmthit.
Gratë zhvillojnë gurë të tëmthit katër herë më shpesh se burrat, veçanërisht gratë mbi 40 vjeç që kanë lëkurë të çelur, dhe janë mbipeshë. Njëzet për qind e të rriturve mbi 65 vjeç zhvillojnë gurë të tëmthit që krijojnë probleme dhe dhimbje. Mbi gjysmë milioni operacione kryhen çdo vit për të hequr gurët e tëmthit për shkak të çrregullimeve të tëmthit, dhe më të zakonshmet janë ato të gurëve të tëmthit.
Shënim!
Në mënyrë që të bëni një diagnozë të saktë të çrregullimeve tëmthit, testi me ultratinguj mund të jetë i nevojshëm. Nëse operacioni është i nevojshëm, në mënyrë tipike përdoret kirurgjia me lazer, e cila nuk ka nevojë për të bërë prerje në bark, dhe lejon shërimin të ndodhë më shpejt. Megjithatë, shumica e operacioneve të fshikëzës së tëmthit mund të shmangen lehtësisht përmes ndërhyrjes ushqyese dhe natyrore, me theks të veçantë në identifikimin, shmangien dhe trajtimin e alergjive ushqimore.
Kapsllëku, alergjitë ushqimore (veçanërisht ndaj produkteve të qumështit dhe vezëve), çrregullimet e tretjes (veçanërisht të shkaktuara nga një mangësi e acidit klorhidrik), sëmundjet e zorrëve, një dietë tepër e ulët në fibra, çrregullimet dentare, parazitët, humbja e shpejtë e peshës, dhe stresi; të gjitha këto mund të shkaktojnë ose të kontribuojnë në formimin e gurëve dhe në çrregullimet e tjera të tëmthit.
TRAJTIMI NATYRAL I GURËVE TË TËMTHIT
Ushqimi
Identifikoni dhe shmangni të gjitha ushqimet ndaj të cilave jeni alergjik apo të ndjeshëm, veçanërisht vezët, qumështi dhe prodhimet e qumështit, gluteni, gruri dhe produktet e grurit.
Gjithashtu reduktoni konsumin e përgjithshëm të yndyrave të ngopura, duke i mbajtur ato nën 20 për qind të totalit të ushqimet që hani, si dhe eleminoni të gjitha yndyrnat e përpunuara dhe të hidrogjenizuara. Por mos e prisni yndyrën plotësisht, sepse kjo në fakt mund të rrisë shanset për të zhvilluar gurët e tëmthit. Yndyrnat Monounsaturated (vaj ulliri, vaj kokosi) janë yndyrna të mira për t’i përfshirë në dietën tuaj.
Sigurohuni të hani më pak, sepse ngrënia e tepruar shkakton stres në fshikëzën e tëmthit. Në të njëjtën kohë, sigurohuni të hani mëngjes, dhe mos i kapërceni vaktet e ngrënies; hani një dietë të ekuilibruar dhe të shëndetshme e të plotë të frutave dhe perimeve, drithëra, fasule, bishtajore dhe burime të tjera të proteinave vegjetariane. Rritni konsumin e fibrave dietetike për përmirësimin e lëvizjes së zorrëve.
Shmangni karbohidratet e rafinuara, të cilat mund të shkaktojnë formimin e gurëve në tëmth. Në përgjithësi, hani sa më pak ushqime të kafshëve, hiqni ushqimet e përpunuara dhe shkoni drejt një diete plotësisht vegjetariane. Nëse jeni mbipeshë, ulni peshën, por ngadalë dhe me arsye.
Ushqime të mira që duhet t’i përfshini në dietën tuaj janë: qershitë e zeza, dardha, panxhari (të papërpunuara dhe të gatuara), zarzavate të freskëta, të gatuara mbi avull, si panxhari, lakra jeshile, shumë brokoli dhe lulelakër, meze të lehta me fruta sezonale, kos organik thjeshtë , si edhe ushqime të papërpunuara në përgjithësi.
Është e rëndësishme që të mos shtoni toksicitetit të mëtejshëm në sistemin tuaj, kështu që përpiquni të përmbaheni për sa më poshtë:
• Mos konsumoni ëmbëltues artificial.
• Mos konsumoni shurup të lartë në fruktozë.
• Mos pini pije të gazuara.
• Shmangni të gjitha ushqimet e shpejtë.
• Shmangni të gjitha ushqimet e konservuara.
• Eliminoni produktet konvencionale të qumështit.
Aromaterapia
Për të lehtësuar sikletin, provoni këtë ilaç në shtëpi:
Shton 2 lugë vaj rrushi apo vaj bajame të ëmbël në një tas dhe e vendos në një tenxhere me ujë të valuar. Shtoni 2 pika vaj rozmarine dhe 2 pika vaj livando, pastaj hiqeni tasin nga tenxherja. Masazhoni butësisht zonën nën kafazin e brinjëve në anën e djathtë të trupit. Vendosni një peshqir mbi zonë dhe mbani një shishe me ujë të nxehtë mbi të. Relaksohuni për rreth 15 minuta dhe përsërite procedurën herë pas here.
Gratë shtatzëna duhet të shmangin përdorimin e vajit të rozmarinës.
Terapia me lëngje
Kombinimet e lëngjeve të mëposhtme mund të ndihmojnë në përmirësimin e shëndetit të fshikëzës së tëmthit:
– Karrota, panxhar, kastravec, rrepkë, rrënjët e luleradhiqes, karafil ose hudhër;
– Rrush, dardhë, grejpfrut, dhe limon.
